THI CA 45: DUNG va SAI.

ĐÚNG VÀ SAI CỦA TỤC ĐẾ KHÔNG CÓ GIÁ TRỊ CHÂN THẬT. Thi ca 45 - HT Từ Thông giảng.

Chon Tam

TRU'C THIEN:

45 Phi bât phi, thị bât thi
Sa' chi hào li (ly) thât thiên lý.Thi tăc Long nư đên thanh Phât,
Phi tăc Thiê.n Tinh sanh hãm truỵ.
Thị chăng thi., phi chăng phi.Sai lac đươ`ng tơ ngàn dăm đi,
Thị: đâý Long Nư thoăt thành Phât, Phi: đâý THIê.N TINH rơi địa nguc.


Goị là THị, không tươ'ng mao lâý chi làm CHUâN!
Bảo răng PHI, không có chuân, biêt cư' vaò đâu?
Ngạn ngư răng: " Nhân mà sai suyên 1 ly
Thì QUả sẽ lêch mục tiêu...vạn dăm."
Dư.a NHâN QUA, quyêt định SAI hay DU'NG
NHAN tôt lành, HOA QUA sơ'm sum-suê
Rõ là SAI, THIE.N TINH, con PHAT đoạ A Tỳ...
Chăc chăn DU'NG, LONG Nư~ chư'ng BO DE trong nháy măt.


TRỰC CHỈ THỊ có nghĩa là đúng phải. PHI có nghĩa là sai quấy. Có thể nói THỊ, PHI là vấn đề chót lưỡi đầu môi của mọi người trong cuộc sống hằng ngày. Tất cả mọi người đều có thể tưởng rằng vấn đề THỊ PHI là việc tầm thường cho nên ai cũng có quyền nói THỊ hoặc nói PHI. Ai cũng có quyền khen tặng hoặc phê phán kẻ khác một cách dễ dàng. Người được khen tặng, tâng bốc rất dễ bằng lòng, đắc chí. Người bị phê phán, chê bai rất dễ thối chí nãn lòng thậm chí đâm hoang mang, sợ sệt. Dưới mắt của người Chứng Đạo, không phải vậy. Được khen hay bị chê đều phải cân nhắc, phải sử dụng lý trí, nhận xét khách quan vấn đề. KHEN, ai khen? CHÊ ai chê? Người khen là hạng người nào? Người chê là hạng người nào? Dựa trên tiêu chuẩn nào để khen, để chê, để nói đúng, nói sai. Sự thật, THỊ và PHI không ai tìm ra được hình mạo, dáng vẻ của thị phi. Vậy vấn đề thị phi không phải dễ đánh giá, dễ nói trên đầu môi chót lưỡi mà người ta tưởng là ai cũng có thể nói phê phán ĐÚNG, SAI dễ dàng. Cái thấy của người Chứng Đạo: THỊ PHI không có dáng vẻ hình mạo, nó không có cái "tướng thực" cho nên trên cõi đời không có nhiều người đủ tư cách, có trí tuệ, chân chính, sự xét đoán mới đáng tin cậy. Cao hơn một bậc, người tu sĩ phải dựa trên chân lý NHÂN QUẢ để làm chuẩn đo THỊ và PHI. Lời nói, việc làm đem lại hậu quả lợi lạc thật sự, an ổn thật sự, hạnh phúc thật sự và giải thoát thật sự. Lời nói việc làm đó là THỊ. Ngược lại, dù có tán thán, có tâng bốc qua cửa miệng của đa số người cùng bào chuốt, ngợi khen, dưới cái thấy của người chứng đạo, đó vẫn là PHI. ... THỊ tắc Long nữ đốn thành Phật PHI tắc Thiện tinh sanh hãm trụy..."

*